जीवनातील मूल्यांचे महत्त्व समजून घेण्यासाठी प्रथम आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे मूल्ये म्हणजे काय? मूल्ये ही अत्यावश्यक प्रणाली आहे जी आपण आपल्या वैयक्तिक, सामाजिक आणि आध्यात्मिक विकासासाठी विकसित केली आहे. मूल्ये प्रणाली आणि नीतिशास्त्र एकमेकांशी अतूटपणे जोडलेले आहेत. मूल्ये कधीकधी आपल्या लहानपणापासून आपल्या पालकांकडून, शालेय शिक्षणातून आणि आसपासच्या वातावरणातून आत्मसात केली जातात. मूल्ये आपल्या कृती आणि निर्णय प्रक्रियेमागील आपला हेतू प्रतिबिंबित करतात.
जीवनात ज्या प्रकारे आपण लोक आणि गोष्टींची कदर करतो, त्यामध्ये आपण अनेक वर्षांमध्ये विकसित केलेल्या आदर्शांचा संच आहे जे आपले प्राधान्यक्रम आहेत; आणि कोणत्याही परिस्थितीत त्यांच्याशी तडजोड करण्यास तयार नाही. ही आपली नैतिक मूल्ये म्हणून ओळखली जाऊ शकतात जसे की प्रामाणिकपणा, सत्यता आणि अखंडता. तथापि, आजच्या जगात ही मूल्ये कमी होऊ लागली आहेत आणि ती टिकवणे अत्यंत कठीण आहे. परिस्थितीत आपण प्रत्यक्षात कसे वागतो यामागे मूल्ये देखील मार्गदर्शक शक्ती आहेत.
तथापि, येथे सावधगिरीचा शब्द असा आहे कि मूल्यांचा निर्णय घेण्याचा चुकीचा अर्थ लावू शकत नाही; मूल्ये ही तत्त्वे आहेत ज्यावर चारित्र्य अवलंबून असते आणि ते स्वत: चा शोध घेण्याच्या प्रयत्नासाठी असतात. मूल्ये इतर लोकांपेक्षा आपल्या वैयक्तिक विश्‍वासाशी संबंधित आहेत. आपल्या प्रतिक्रिया आणि निर्णय घेण्याची प्रक्रिया क्वचितच बाह्य वातावरणाद्वारे निर्धारित केली जाते परंतु मुख्यतः आपल्यामध्ये असलेल्या आंतरिक मूल्यांद्वारे मार्गदर्शन केले जाते ज्यामध्ये आपल्या वैयक्तिक चारित्र्याची ताकद दिसून येते. अशा प्रकारे, मूल्ये क्षुल्लक वैयक्तिक फायद्यांपेक्षा आपल्या चारित्र्याची वास्तविकता दर्शवतात. आजच्या जगात ही मूल्ये कमी होऊ लागली आहेत. जर आपण सामान्य नैतिक नियमांचे प्रामाणिकपणे पालन केले तर अध्यात्म आपल्याला चांगले मानव बनण्यास मदत करू शकते.
हे आपले मन, बुद्धी आणि वर्तन संरेखित करण्यासाठी आणि परिस्थितींमध्ये कार्य करण्यासाठी तयार करते. हे आपले विचार, बोलणे आणि आपल्या कृतींमध्ये देखील बदल घडवून आणते. सद्गुण सवयी बनवतात ज्यामुळे आपले नैतिक चारित्र्य ठरते. मूल्ये आपले चारित्र्य प्रत्यक्ष करतात; आणि अध्यात्मवाद ही एक मार्गदर्शक शक्ती आहे जी आपल्याला आपल्या हेतू आणि कृतींच्या संदर्भात मानवी आचरणाशी संबंधित मूल्ये हाताळण्यास मदत करते. तथापि, उशीरा आपण आपल्या खर्‍या सद्गुण आणि मूल्यांपासून दूर जात आहोत आणि बाह्य वातावरणावर अधिक लक्ष केंद्रित करत आहोत.
जरी बहुतेक धर्म मूल्याचा उपदेश करतात, तथापि, वैयक्तिक मूल्ये असण्याचा धार्मिक असण्याशी काहीही संबंध नाही. हे तुमच्या दैनंदिन जीवनाचा मुलभूत पाया आहे. प्रामाणिक वचनबद्धता आणि नम्रता आपल्या समुदायात तसेच आपल्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारू शकते. जर आपण आपले जीवन प्रामाणिकपणा, करुणा आणि नम्रतेवर आधारित नैतिक मूल्यांनुसार जगू शकलो तर आपण इतर लोकांशी देखील सकारात्मक बंध तयार करू शकतो. आपली मूल्येच आपले विचार, शब्द, हेतू आणि कृती बनवतात. आपली मूल्ये महत्त्वाची आहेत कारण ती आपल्याला विकसित करण्यास मदत करतात. ते आम्हाला अनुभवू इच्छित असलेले भविष्य घडवण्यास मदत करतात. प्रत्येक व्यक्ती आणि प्रत्येक संस्था दररोज शेकडो निर्णय घेण्यात गुंतलेली असते. आपण जे निर्णय घेतो ते आपल्या मूल्यांचे आणि विश्‍वासांचे प्रतिबिंब असतात, आणि ते नेहमी एका विशिष्ट उद्देशाकडे निर्देशित केले जातात. तो उद्देश आपल्या वैयक्तिक किंवा संस्थात्मक गरजा पूर्ण करणे हा आहे. जेव्हा आपण निर्णय घेण्यासाठी आपल्या मूल्यांचा वापर करतो, तेव्हा आपल्यासाठी काय महत्त्वाचे आहे यावर लक्ष केंद्रित करतो. जेव्हा मूल्ये सामायिक केली जातात, तेव्हा ते गटामध्ये अंतर्गत एकसंधता निर्माण करतात. मूल्ये संघटनात्मक, वैयक्तिक, नातेसंबंध आणि सामाजिक अशा विविध श्रेणींमध्ये विभागली जाऊ शकतात.
मानवता आणि जागतिक व्यवस्था आर्थिक, राजकीय आणि भौतिक समस्यांचा सामना करत आहे कारण व्यक्तींच्या नैतिक आणि आध्यात्मिक चेतनेमध्ये हळूहळू घट होत आहे. आध्यात्मिक मूल्यांची हाक ही काळाची गरज आहे. वाढलेली असहिष्णुता, जागतिक दहशतवाद, गुन्हेगारी, भ्रष्टाचार आणि महिला आणि मुलांवरील हिंसाचार पाहत आहे. हे काय प्रतिबिंबित करते; वैयक्तिक मूल्यात घट, प्रत्येक क्षेत्रात परिणामी जागतिक अशांतता. जटिल समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी आपल्याला समान आणि सामायिक मूल्य प्रणाली तयार करण्याची आवश्यकता आहे. जगभरातील मूल्ये आणि तत्त्वांचा एक सामान्य संच मिळवून; आपण सार्वभौमिक मूल्यांसाठी एकात्मिक आणि समग्र फ्रेमवर्क तयार करू शकतो. आपली नैतिक मूल्ये आपल्या कृती ठरवतात. नैतिक मूल्ये ही चांगल्या आणि वाईटाची मानके आहेत, जी एखाद्या व्यक्तीचे वर्तन आणि निवडी नियंत्रित करतात.
अध्यात्म म्हणजे उच्च शक्तीची ओळख आणि स्वीकृती ज्याचा संबंध तुमची विचारसरणी आणि जीवनाचा मार्ग ठरवतो. जेव्हा जेव्हा असुरक्षित वाटत असेल किंवा कोणत्याही परिस्थितीत बळी पडण्याचा मोह होतो तेव्हा उच्च शक्तीशी परमात्म्याशी संबंध जोडू शकतो आणि समस्या आणि चिंतांना तोंड देण्यासाठी शक्ती आणि मदत मागू शकतो. आपण आपल्या आणि इतरांनाही त्रास होईल असे काही करत नाही. अध्यात्माचा अर्थ असा नाही की तुम्ही कोणत्याही विशिष्ट धर्माला किंवा विश्‍वासाला पकडून राहावे. अध्यात्म म्हणजे सामान्य अनुभव आणि मूल्ये ज्यांना आपण व्यक्ती म्हणून सामायिक करू शकतो. तुम्ही कोणत्या धर्माचे आहात हे महत्त्वाचे नाही पण तुम्ही आध्यात्मिक व्यक्ती असाल, तर तुम्हाला हे जाणवेल की तुमची मूल्ये मूळ वैश्‍विक जागतिक व्यवस्थेशी सुसंगत आहेत. हे नैतिक समर्थन आणि मार्गदर्शन प्रदान करते. पुढे, तुम्हाला शांती आहे, एक मूल्य जे सध्याच्या काळात खूप आवश्यक आहे. आणि शांततेसह, तुम्ही जीवनातील आव्हानांना तोंड देण्यास अधिक सक्षम आहात, कारण तुमच्याकडे स्थिरता आणि सुरक्षितता आहे. अनेक संशोधने असे सूचित करतात की मजबूत आध्यात्मिक विश्‍वास असलेले लोक स्वतःला टिकवून ठेवण्यास आणि आध्यात्मिक विश्‍वास नसलेल्या लोकांपेक्षा लवकर बरे होण्यास सक्षम असतात. हे चांगले निर्णय घेण्यास आणि समस्या सोडवण्याच्या क्षमतेमध्ये देखील मदत करते. हे ध्यानाच्या नियमित सरावाद्वारे प्राप्त केले जाऊ शकते. ध्यानाचा मुख्य उद्देश स्वतःवर आणि सर्वोच्च शक्तीवर विश्‍वास विकसित करणे हा आहे. तुम्हाला दररोज सुरुवातीच्या 10 मिनिट सराव सुरू कराव लागेल ज्यामुळे तो अर्धा तास वाढेल. फरक जाणवण्यासाठी 45 मिनिटे.
अध्यात्माने, तुमचा आत्मविश्‍वास वाढतो ज्यामुळे तुम्हाला जीवनातील दैनंदिन आव्हानांना चांगल्या पद्धतीने सामोरे जाण्यास मदत होते. शिवाय, जेव्हा तुम्ही उच्च मूल्यांवर विश्‍वास ठेवता तेव्हा ते तुम्हाला इतरांबद्दल न्याय न करता त्यांच्याबद्दल सहानुभूतीचा अनुभव देते. बिनशर्त प्रेमाच्या मूल्याशी संबंधित आहे आदर. जेव्हा तुम्ही इतरांचा आदर करू शकता तेव्हाच तुम्हाला त्या बदल्यात आदर मिळेल. इतरांचा आदर करून, तुम्ही तुमचा स्वाभिमान वाढवता आणि प्रत्येक दिवस एक चांगली व्यक्ती बनत आहात. हे द्या आणि घ्या या साध्या नियमाचे पालन करते. तुम्ही जितका आदर द्याल तितका जास्त आदर तुम्ही मिळवाल! जेव्हा तुम्ही श्रेष्ठ मूल्यांवर विश्‍वास ठेवता, तेव्हा ते तुम्हाला इतरांबद्दल न्याय न करता करुणेचा अनुभव देते. याद्वारे, तुमची भीती कमी झाली आहे आणि तुम्ही जीवनाचा अधिक आनंद घेऊ