डॉ. राकेश पाटील (अशोका मेडिकव्हर हॉस्पिटल , नाशिक) : फ्लू सारखा आजार: ताप, अंगदुखी, घसा खवखवणे, डोकेदुखी, नाक वाहणे, खोकला – ही सर्व लक्षणे अचानक येतात (४-५ दिवसांत). त्याचे कारण अनेक कुटुंबातील इन्फ्लूएंझा/पॅरा-इन्फ्लूएंझा व्हायरस आहे. कोरोनाव्हायरस हा विषाणूंच्या यादीत अलीकडील काळातील सदस्य यादीत जोडला गेला आहे. ज्यामुळे फ्लू सारखा आजार होऊ शकतो.
फ्लू सारख्या आजाराचा सर्वात सामान्य काळ म्हणजे हिवाळा. भारतात त्याची वेळ ऑगस्टच्या आसपास मान्सूनच्या आगमनाने सुरू होते आणि जानेवारी-फेब्रुवारीपर्यंत टिकते. संक्रमण: फ्लूचा संसर्ग सामान्यत: खोकला आणि जड श्वास घेताना तयार होणाऱ्या थेंबांद्वारे पसरतो. हा रोग सुरू झाल्यानंतर सुमारे 1 आठवड्यापर्यंत याची लक्षणे दिसायला लागतात.
तीव्रता:
निरोगी मुलांमध्ये आणि प्रौढांमध्ये, फ्लूची लक्षणे सहसा सौम्य असतात, म्हणजे लक्षणांमध्ये ताप, अंगदुखी आणि घसा खवखवणे यांचा समावेश होतो. हे 1 आठवड्यापासून 10 दिवसांपेक्षा कमी काळ टिकतात आणि रुग्णालयात उपचाराशिवाय घरी डॉक्टरांच्या सल्याने औषध उपचार घेऊन रुग्ण ठीक होतात. अस्थमा/सीओपीडी, ब्राँकायटिस, आयएलडी, सामान्य हृदयाची स्थिती - हार्ट फेल्युअर , कोरोनरी धमनी रोग, स्ट्रोक सारख्या इस्केमिक स्थिती, विकासात्मक विकार, तीव्र मूत्रपिंडाचा आजार/ यकृत रोग, रक्त संबंधित ल्युकेमिया, सिकलसेल रोग, केमोथेरपी/रेडिएशन घेणारे कर्करोगाचे रुग्ण, औषधोपचार घेणारे एचआयव्ही रुग्ण, 5 वर्षांखालील मुले, गरोदर महिला, 50-60 10 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या प्रौढांसाठी, तीव्रता जास्त असते आणि या दरम्यान असू शकते. नाडी ऑक्सिमीटरवर तपासल्यावर अरुंद खोकला/झोपेचा व्यत्यय आणि श्वास लागणे/ऑक्सिजन रचना/ऑक्सिजन पातळीची अस्थिरता.
निदान:
इन्फ्लुएंझा विषाणू विरुद्ध कोरोनाव्हायरस विरुद्ध इतर विषाणूजन्य संसर्ग ओळखण्यासाठी नासोफरींजियल स्वॅबची तपासणी आवश्यक आहे. लक्षणांवर आधारित निदान नेहमीच यशस्वी होत नाही.
उपचार:
- रोगाच्या तीव्रतेवर आणि आधीपासून अस्तित्वात असलेल्या परिस्थितीवर अवलंबून असते.
- ताप, पॅरासिटामॉल, पायरेक्सिया आणि घसा खवखवणे यासाठी ट्रोजेंज यासारख्या लक्षणात्मक उपचारांनी सौम्य लक्षणांवर घरी उपचार केले जाऊ शकतात.
- तीव्र लक्षणे आणि पूर्व-अस्तित्वात असलेल्या रुग्णांसाठी हॉस्पिटलायझेशन आवश्यक असू शकते. त्याचे उपचार सामान्य उपचारांपासून ऑक्सिजन आणि व्हेंटिलेटर उपचारांपर्यंत असू शकतात. फ्लू आणि कोरोनाव्हायरससाठी अँटीव्हायरल उपचार सध्या उपलब्ध आहेत.
प्रतिबंध:
- पुष्टी झालेल्या/संक्रमित रुग्णांचे वर्गीकरण
- शिंका आणि खोकला द्वारे आजाराचा प्रसार रोखण्यासाठी फेस मास्क घालणे
- इन्फ्लूएंझा/COVID विरूद्ध लसीकरण पूर्व-अस्तित्वात असलेल्या रुग्णांसाठी उपयुक्त ठरू शकते, ज्यामुळे तीव्रता कमी होऊ शकते आणि रुग्णालयात दाखल होण्यास प्रतिबंध होऊ शकतो.
